Ελεύθερη πτώση μιας κοινωνίας
Η Ελλάδα εδώ και ένα χρόνο βιώνει αυτό που είχε περιγράψει πριν δέκα χρόνια ο καναδός καθηγητής κοινωνιολογίας, Ντέιβιντ Τσιλ, στο βιβλίο του Νέα φτώχεια: «Τρομακτική ελεύθερη πτώση μιας ολόκληρης κοινωνίας, μιας ολόκληρης χώρας, χωρίς αλεξίπτωτο και χωρίς προστατευτικό δίχτυ από κάτω». Σε αυτό το πλαίσιο πληθαίνουν καθημερινά ειδήσεις για ακραίες καταστάσεις που αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Εντελώς ενδεικτικά: Η εκρηκτική αύξηση του αριθμού των αστέγων, που οδήγησε στον φρικτό θάνατο του αστέγου στο απορριμματοφόρο την Δευτέρα. Επίσης είναι τα συσσίτια. Τουλάχιστον 1.500 άτομα τρώνε καθημερινά στα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής στο Δήμο της Αθήνας, ενώ σύμφωνα με δήλωση πολιτικού αρχηγού στις 18 Οκτώβρη 1 στους 11 συμπολίτες μας θρέφεται σε συσσίτιο!
Οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας ζητούν την βοήθεια σας για την Ανθρωπιστική Κρίση στην Αθήνα Χειμώνας 2010 – 2011. Οι Γιατροί του Κόσμου, κάνουν έκκληση για τη συγκέντρωση συγκεκριμένων ειδών:
• Κουβέρτες
• Υπνόσακους
• Υποστρώματα
• Μπουφάν
Επίσης ζητούν από τους συμπολίτες τους οικονομική ενίσχυση για την αγορά αντιβιοτικών, αντιπυρετικών φαρμάκων καθώς και αναλώσιμων υλικών (γάζες, επίδεσμοι, σύριγγες, βελόνες).
Marfin Egnatia Bank: Αρ. Λογ/μού: 0061274407
Alpha Bank: Αρ. Λογ/μού: 199-00-2002-002401
Εθνική Τράπεζα Αρ. Λογ/μού: 141/29611217
Μετά την κατάθεση σας, παρακαλούμε καλέστε μας στο 210 3213150 ώστε να σας αποσταλεί η απόδειξη δωρεάς.
ΜΕΣΩ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ (Visa, Mastercard, Diners)
Κάνοντας ένα απλό τηλεφώνημα στο 210 3213150
Οι Γιατροί του Κόσμου, σύμφωνα με τις αρχές τους και την πάγια τακτική της Οργάνωσης, θα παραδώσουν οι ίδιοι όλο το υλικό στον πληθυσμούς που το έχουν ανάγκη.
Το υπόβαθρο της ανθρωπιστικής κρίσης
Το προφίλ της φτώχειας
Με βάση την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών που ανακοίνωσε στις 7 Οκτώβρη 2010 η ελληνική στατιστική υπηρεσία: Σχεδόν 2 εκ. κάτοικοι της Ελλάδας, που συμμετείχαν στην έρευνα, ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Το ετήσιο εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα 7.170 ευρώ. Οι συνθήκες διατροφής τους υποβαθμίστηκαν ραγδαία, από το 2004 που διενεργήθηκε η προηγούμενη σχετική έρευνα όπως δείχνει η μείωση των δαπανών για γαλακτοκομικά, ψάρια, λαχανικά και φρούτα και η αύξηση για αλεύρι, ψωμί, δημητριακά και κρέας. Κατά κατηγορίες, όπως προκύπτει από την έρευνα εισοδημάτων και συνθηκών διαβίωσης της στατιστικής υπηρεσίας για το 2008, πιο εκτεθειμένοι στη φτώχεια είναι τα παιδιά έως 17 ετών (23%) και οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών (22%). Τον μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας αντιμετωπίζουν οι άνεργοι (37%). Κατά φύλλο μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας συναντάται στις γυναίκες παρά στους άνδρες (21% και 20% αντίστοιχα) ενώ, σε ότι αφορά το μορφωτικό επίπεδο, το 67% των φτωχών έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Ενδεικτικό στοιχείο επίσης για την οικονομική πίεση που δέχονται όχι μόνο τα χαμηλότερα αλλά και τα μεσαία εισοδήματα είναι ότι 6 στους 10 πολίτες δηλώνουν ότι μόλις τα βγάζουν πέρα, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ, που δημοσιεύθηκε στις 6 Μαΐου 2010.
Τα χειρότερα έπονται…
Τα παραπάνω ζοφερά μεγέθη, δεν αντανακλούν στο ακέραιο την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες λόγω των περιοριστικών μέτρων. Αυτή η κατάσταση μάλιστα αναμένεται μετά βεβαιότητας να επιδεινωθεί απότομα το επόμενο διάστημα. Καθοριστικό ρόλο στην χειροτέρευση των όρων διαβίωσης των πλέον ευπαθών κοινωνικών ομάδων θα διαδραματίσουν, μεταξύ πολλών άλλων, τα ακόλουθα μέτρα:
• Αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, όπως σε ΦΠΑ από 19% στο 23% και σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καπνών, τσιγάρων, αλκοόλ).
• Μειώσεις μισθών και επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεων.
• Υποβάθμιση των δημόσια παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, μεταφορών κ.α. και κατάργηση του δωρεάν χαρακτήρα τους, μέσω της επιβολής αντιτίμου, που αφήνει απροστάτευτα μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.
Το αντίτιμο
Αποτέλεσμα των παραπάνω μέτρων, μεταξύ άλλων, είναι:
• Αύξηση της ανεργίας. Με βάση στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας τον Ιούλιο του 2010 η ανεργία έφθασε στο 12%, πλήττοντας 607.000 άτομα, από 9,6% τον Ιούλιο του 2009 και 11,6% τον Ιούνιο του 2010.
• Ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων που θα οδηγήσει στην μείωση των εισοδημάτων ακόμη κι όσων εργάζονται.
• Πρωτοφανείς ανατιμήσεις, όπως βεβαιώνει η άνοδος του πληθωρισμού στο 5,5%. Δεδομένου μάλιστα ότι το 80% της ανόδου του πληθωρισμού προέρχεται από την αύξηση των έμμεσων φόρων γίνεται αντιληπτό ότι επιβάρυνε δυσανάλογα τους φτωχότερους.
• Μείωση του διαθέσιμου πραγματικού εισοδήματος, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ικανοποιηθούν ακόμη και βασικές ανάγκες όπως η στοιχειώδης σίτιση και η στέγαση.
Δραματικές συγκρίσεις
Οι παραπάνω πολιτικές επιβάρυναν μια ήδη φορτισμένη κατάσταση, όπως δείχνει το γεγονός ότι η Ελλάδα βρισκόταν ήδη στην 4η χειρότερη θέση σε ότι αφορά την κατάταξη της φτώχειας στις 27 χώρες της ΕΕ. Συγκεκριμένα από τις 27 κράτη – μέλη της ΕΕ το υψηλότερο ποσοστό φτώχειας υπήρχε στην Λετονία (26%), τη Ρουμανία (23%) και τη Βουλγαρία (21%). Το τέταρτο βάθρο μοιράζονταν από κοινού η Ελλάδα, η Ισπανία και η Λιθουανία με το 20% του πληθυσμού τους να ζει σε συνθήκες φτώχειας.
A. Η κατάσταση σήμερα
Α1: Η κατάσταση σήμερα στην Αθήνα με τους «μετανάστες»[1], (όπως διαμορφώθηκε μέσα από χρόνια αδράνειας και έλλειψης κεντρικής πολιτικής), παρουσιάζει όλα αυτά τα στοιχεία που συνιστούν τον ορισμό μιας ανθρωπιστικής κρίσης, και συνήθως αποτελούν τον λόγο που οι ΓτΚ οργανώνουν τις αποστολές τους στο εξωτερικό.
Α2: Χιλιάδες άνθρωποι άστεγοι ή στεγαζόμενοι σε άθλιες συνθήκες[2]. Άνεργοι ή απασχολούμενοι σε συνθήκες δουλείας. Υποσιτιζόμενοι[3]. Χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Χωρίς «ταυτότητα», σε τέτοιο βαθμό που αν και χιλιάδες, ανάμεσά μας, δεν «υπάρχουν». Με μόνη δυνατότητα πρόσβασης στο δικαιϊκό μας σύστημα τον χαρακτηρισμό του παράνομου και τις επακόλουθες συνέπειες. Χωρίς δικαιώματα που απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες και τους ελληνικούς νόμους. Υποκείμενοι συνεχώς σε βάναυση καταστολή και δίωξη[4].
Α3: Τα παιδιά αποτελούν μια ιδιαίτερη, μεγάλη κατηγορία.
Α4: Αυτή η κατάσταση στην οποία είναι εγκλωβισμένο ένα κομμάτι των μεταναστών δημιουργεί με την σειρά του μια τεράστια πίεση στην τοπική κοινωνία. Αυτή, ελλείψει μιας άλλης προοπτικής και μιας πολιτικής ορατών λύσεων, αντιδρά όλο και πιο συχνά φοβικά, επιθετικά, σύρεται σε ακροδεξιά και ρατσιστικά σενάρια σύγκρουσης[5].
Α5: Παρατηρείται αύξησης των Ελλήνων «αποκλεισμένων»[6]. Αυτοί καταφεύγουν σε ίδιες συμπεριφορές. Υφίστανται ίδιες απαντήσεις. Η όσμωση ανάμεσα στις δυο ομάδες αυξάνει, με τάση για ενοποίηση τους. Η οικονομική κρίση αν δεν ληφθούν μέτρα θα αυξήσει δραματικά το φαινόμενο.
Α6: Εν όψει των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, οι ΓτΚ ξεκινήσαμε μια εκστρατεία παρέμβασης, ενημέρωσης και «δέσμευσης των υποψηφίων γύρω από το πρόβλημα»[7] Παράλληλα προσπαθούμε να δραστηριοποιήσουμε και να συνεργαστούμε με τις κεντρικές πολιτικές αρχές, την εκκλησία, άλλες ΜΚΟ, την κοινωνία των πολιτών στην κατεύθυνση της λήψης συγκεκριμένων μέτρων για την μερική έστω επίλυση των προβλημάτων[8]. Για την αποσυμπίεση της εκρηκτικής αυτής κατάστασης μέσα από συγκεκριμένες δράσεις, προτάσεις, λύσεις.
Β: Μία άλλη προσέγγιση του ζητήματος
Β1: Από την απογραφή του 2001 και στοιχεία των ΟΗΕ και Διεθνούς Οργάνωσης Μετανάστευσης, ο αριθμός των «μεταναστών» μπορεί κατά προσέγγιση να ορισθεί στο 20+% του πληθυσμού. Αυτός ο αριθμός δεν ορίζει ένα συμπαγές σώμα αλλά υπόκειται σε διαστρωματώσεις (πχ. 45000 οι αιτούντες άσυλο, 100,000 οι έχοντες κάποια μορφή νομιμοποιητικών εγγράφων κλπ). Η έλλειψη καταγραφής και βάσης δεδομένων των «μεταναστών» αποτελεί στοιχείο που συσκοτίζει την κατάσταση. Ωστόσο προσεγγίζοντας το ζήτημα μέσα από πολλαπλά στοιχεία και πληροφορίες θα μπορούσε κανείς να πει ότι στην Αθήνα το θέμα των «αποκλεισμένων» και «μη υπαρκτών» μεταναστών, αφορά κάποιες χιλιάδες ανθρώπους και όχι τον τεράστιο αριθμό με τον οποίο κανείς έρχεται καταρχήν σε επαφή.
Β2: Χωροταξικά αυτοί οι άνθρωποι ζουν και κινούνται συνήθως σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας κυρίως (Πλ. Αττικής, Αγ. Παντελεήμων, Βάθης, Κέντρο) και της περιφέρειας (πχ. Μαραθώνας).
Β3: Οι χώρες προσέλευσης αλλάζουν κάθε χρόνο ανάλογα με την παγκόσμια κατάσταση και συνήθως είναι χώρες με μεγάλες πολεμικές συρράξεις, κλιματικές καταστροφές, ακραία φτώχεια. Σήμερα είναι κυρίως Αφγανιστάν, Μαγκρεμπ, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Σομαλία. Αυτό καθιστά πρακτικά αδύνατη την επαναπροώθηση ακόμη κι αν συμφωνούσε κανείς με το μέτρο αυτό.
Β4: Στην πλειοψηφία τους βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα που αποτελούσε γι’ αυτούς όχι χώρα επιλογής αλλά χώρα διέλευσης.
Γ. Γενικές προτάσεις – προϋποθέσεις για λύση
Γ1: Να γίνει συστηματική καταγραφή όλων των «μεταναστών» όχι για να διωχθούν αλλά για να αποκτήσουν νομική υπόσταση οποιασδήποτε μορφής. Να αποκτήσουν με όλους τους δυνατούς νομικά τρόπους «κάρτα ύπαρξης». Να δημιουργηθεί ενιαία βάση δεδομένων.
Γ2: Δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί χώρα επιλογής αλλά χώρο που οι «μετανάστες» εγκλωβίστηκαν να ζητηθεί η αναθεώρηση της συμφωνίας Δουβλίνο 2.
Γ3: Να δοθούν νομιμοποιητικά και ταξιδιωτικά έγγραφα[9] επανανομιμοποίηση, αυτόματα, των «μεταναστών» που είχαν άδεια παραμονής και την χάσανε λόγω του υπέρογκου αριθμού ενσήμων που απαιτεί ο νόμος.
Γ4: Να σταματήσει ο μαζικός εμπαιγμός των αιτούντων άσυλο[10]. Να δοθεί άσυλο σε όλους ταόσους έχουν τα κριτήρια που οι διεθνείς συνθήκες ορίζουν.
Δ: Ειδικές Προτάσεις – Άμεσες.
Δ1: Να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη δυνατότητα πρόσβασης μεταναστών στις υπηρεσίες υγείας. Να αρθεί η απαγόρευση πρόσβασης στο ΕΣΥ. Να δημιουργηθεί δίκτυο ιατρείων πρόσβασης μεταναστών, με ενιαία αντίληψη και κατεύθυνση. Σε αυτό θα μπορούσαν να συνυπάρξουν τα υφιστάμενα ιατρεία των ΜΚΟ και άλλων κοινωνικών οργανώσεων, τα υφιστάμενα δημοτικά ιατρεία που θα δημιουργηθούν από την περιφέρεια ή άλλους πχ ξένους ή άλλες ΜΚΟ. Να υπάρξει ενιαία υγειονομική κάρτα μεταναστών.
Δ2: Άμεση λειτουργία καταφυγίων και ξενώνων μίας νύκτας, χώροι δηλαδή που οι έχοντες ανάγκη να μπορούν να κοιμηθούν, να πλυθούν, να φροντίσουν τον εαυτό τους.
Δ3: Δημιουργία ανοικτών camps, με υποδομές φιλοξενίας μεταναστών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και όχι στρατόπεδα συγκέντρωσης, (πχ. Παγανή)
Δ4: Ίδρυση- Ύπαρξη γραφείων για 1) δυνατότητα εύρεσης εργασίας, 2) νομική υποστήριξη, 3) κοινωνικές υπηρεσίες υποστήριξης.
Δ5: Παρεμβάσεις σε σχολεία και αλλού, για ενημέρωση ενάντια στον ρατσισμό και την ξενοφοβία και για αξιοποίηση εθελοντών.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η έλλειψη πολιτικής για το μεταναστευτικό αποτελεί πέρα από προθέσεις, συγκεκριμένη πολιτική που ευθύνεται για το αδιέξοδο. Οι ΓτΚ, προφανώς δεν θεωρούν ότι νομιμοποιούνται να χαράξουν την κεντρική μεταναστευτική πολιτική της χώρας. Ωστόσο, είναι υποχρεωμένοι, αν απαιτήσουν και να διεκδικήσουν την εφαρμογή λύσεων, τη διαχείριση της κατάστασης με βάση τις διεθνείς συνθήκες και τις υποχρεώσεις της χώρας.
[1] «Μετανάστες»: Εννοούμε χάριν συντομίας και τους νόμιμους μετανάστες, τους παράνομους, τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες, τους «ασυνόδευτους»ανήλικους.
[2] Οι χώροι γύρω από τον Στ. Λαρίσης, εργοτάξια, πεζοδρόμια, έχουν γεμίσει την νύχτα από ανθρώπους και οικογένειες που κοιμούνται έξω, αβοήθητοι και απροστάτευτοι (βλ. φωτογραφίες)
[3] Αύξηση συσσιτίων από Δήμο, Εκκλησία, Μ.Κ.Ο
[4] Έκθεση απεσταλμένου ΟΗΕ στην Ελλάδα
[5] Τον Τελευταίο μήνα μόνο: Αγ. Παντελεήμων, Πλ. Αττικής, κάψιμο τζαμιών, σπάσιμο μαγαζιών.
[6] Άστεγοι στους δρόμους, έκθεση ΓΣΕΕ για συμμετοχή στα συσσίτια, αποκλεισμένοι από σύστημα υγείας λόγω ενσήμων.
[7] Απευθυνθήκαμε σε όλους τους συνδυασμούς. Μέχρι τώρα μας δέχτηκαν και συναντηθήκαμε μόνο οι κ.κ.: Πορταλιού Ελένη, Σοφιανός Νίκος, Μητρόπουλος Αλέξης, Διάκος, Μιχαλολιάκος, Αλαβάνος.
[8] Συναντηθήκαμε και είχαμε θετικές συνομιλίες με : 1) την Υπ. Εργασίας κα Κατσέλη, 2) την υφυπουργό για θέματα Μετανάστευσης κα Νταλάρα, 3) εκπροσώπους της εκκλησίας. Παρά τις επανειλλημένες μας αιτήσεις δεν απάντησαν καν οι: κ.κ. Υπουργοί Προστασίας πολίτη κ. Παπουτσής, οι Υπουργός Υγείας κ. Λοβέρδος, ο υφυπουργός Εξωτερικών κ Κουβέλης.
[9] Στην Ελλάδα έχουν σταματήσει οι νομιμοποιήσεις το 2005
[10] Αριθμός χορήγησης ασύλου στην χώρα μας είμαι 0,3%, Αγγλία, Βέλγιο κα ευρωπαϊκές χώρες δεν επαναπροωθούν στην χώρα μας αιτούντες άσυλο γιατί θεωρούν ότι εμπαίζονται από τα κράτη.
