12 May 2021
Προς:
Stella Kyriakides, European Commissioner for Public Health and Food Safety
Helena Dalli, European Commissioner for Equality
Nicolas Schmit, European Commissioner for Jobs and Social Rights
Αγαπητοί Επίτροποι Κυριακίδη, Dalli και Schmit,
Παρά τις προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών της να προστατεύσουν τους κατοίκους τους από το COVID-19, πολλές κοινότητες έχουν πληγεί δυσανάλογα για λόγους που συχνά οφείλονται στον κοινωνικό αποκλεισμό.
Τη στιγμή που η Ευρώπη προετοιμάζει την ανάπτυξη του εμβολιασμού της, το ζήτημα της ισότητας των εμβολίων πρέπει να αναδειχθεί σε πρωταρχικό μέλημα. Αυτό συνάδει με την καθοδήγηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η οποία καθιερώνει την ισότητα – σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο – ως κατευθυντήρια αρχή της διανομής του εμβολίου COVID-19. Η ισότιμη πρόσβαση στο εμβόλιο είναι απαραίτητη για τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς του στη διαχείριση της πανδημίας και για να διασφαλιστεί ότι η προστασία του φτάνει σε άτομα σε ευάλωτες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης και μειωμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.
Μεταξύ των ατόμων που είναι πιο πιθανό να μείνουν εκτός προγραμμάτων εμβολιασμού είναι εκείνα που έχουν υποστεί επί μακρόν τις συνέπειες της παραμέλησης και της κοινωνικής περιθωριοποίησης, η οποία έχει επιδεινωθεί από την τρέχουσα κρίση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται άτομα που βιώνουν την έλλειψη στέγης ή ζουν σε επισφαλείς συνθήκες, άτομα χωρίς διαμονή ή με παράνομο μεταναστευτικό καθεστώς (όπως πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες χωρίς χαρτιά), άτομα με αναπηρία (είτε σωματική, αισθητηριακή, διανοητική ή ψυχοκοινωνική αναπηρία) και το δίκτυο υποστήριξής τους, συμπεριλαμβανομένων των προσωπικών βοηθών, των διερμηνέων και των οικογενειακών φροντιστών, φυλακισμένοι, Ρομά, εθνικές μειονότητες και εργαζόμενοι στο σεξ. Στις ομάδες αυτές περιλαμβάνονται επίσης άτομα που ζουν με διάφορες χρόνιες παθήσεις υγείας, αυξάνοντας την ευπάθειά τους στο COVID-19. Όλες θα πρέπει να συμπεριληφθούν και να έχουν προτεραιότητα στις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού των κρατών μελών της ΕΕ.
Χαιρετίζουμε τη ρητή αναφορά και τον προσδιορισμό των ευάλωτων πληθυσμών ως ομάδων προτεραιότητας στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Οκτωβρίου 2020 σχετικά με την ετοιμότητα για τις στρατηγικές εμβολιασμού COVID-19 και την ανάπτυξη εμβολίων,(1) καθώς και στην επιστολή σας προς τους υπουργούς της 8ης Απριλίου 2020,(2) Οι υπογεγραμμένες οργανώσεις καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση για τη διασφάλιση της δίκαιης κατανομής και ιεράρχησης των εμβολίων COVID-19 με την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων:
- Να επισημάνει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μειονεκτούντες πληθυσμοί που αντιμετωπίζουν διακρίσεις και να εκδόσει σχετικές οδηγίες, υποστηριζόμενες από το νομικό πλαίσιο που παρέχουν οι διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.(3-4)
- Να συνεργαστεί στενά με την κοινωνία των πολιτών και τους διαμορφωμένους από τις κοινότητες οργανισμούς μέσω ενός δομικού πολιτικού διαλόγου για:
- να συγκεντρώσει συγκεκριμένες πληροφορίες για τα εμπόδια πρόσβασης που αντιμετωπίζουν οι κατά τόπους πληθυσμού,
- να μάθει από την εμπειρία τους και να τους εμπλέξει στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών, καθώς και στο σχεδιασμό και την εφαρμογή αποτελεσματικών και υψηλού αντίκτυπου παρεμβάσεων και προγραμμάτων,
- να φτάσει στις ομάδες – στόχου (μέσω διατομεακής συνεργασίας και υποστήριξης ολοκληρωμένων υπηρεσιών) ,
- να συνεργαστεί για την ανάπτυξη προσαρμοσμένων, προσβάσιμων μηνυμάτων,
- να παρέχει οικονομικής υποστήριξης για τη λειτουργία υπηρεσιών των κοινοτήτων,
- να παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα μειονεκτούντα άτομα και οι οργανισμοί που συνεργάζονται στενά μαζί τους θα συμμετέχουν ουσιαστικά στη χάραξη πολιτικής, στον εμβολιαστικό σχεδιασμό και τις συναφείς διαδικασίες, καθώς και την παρακολούθηση της εφαρμογής του.
- Να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και λύσεων μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα εγγραφής επιτρέπουν σε όλους να εγγραφούν χωρίς ανάγκη τεκμηρίωσης ή άλλα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στην εξασφάλιση απλών συστημάτων εγγραφής εμβολιασμού με περιορισμένες ή ευέλικτες απαιτήσεις ταυτοποίησης, με σκοπό τη μείωση των εμποδίων πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη.
- Να αναθεωρήσει και να επιτηρήσει την εφαρμογή της ανακοίνωσης του Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τις στρατηγικές εμβολιασμού και να παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση στα κράτη μέλη, προκειμένου να πετύχουμε ίση πρόσβαση στην Ευρώπη.
- Να συλλέξει ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα από κάθε κράτος μέλος για να εκτιμήσει την αποδοτικότητα των προγραμμάτων εμβολιασμού και της παροχής υγειονομικής περίθαλψης για τα άτομα σε ευάλωτες καταστάσεις.
- Να υποστηρίξει ενημερωτικές εκστρατείες εκπαίδευσης και ενημέρωσης του πολιτισμού με γνώμονα την πολιτιστική ευαισθησία, σε κατάλληλα και προσβάσιμα περιεχόμενα και γλώσσες, λαμβάνοντας υπόψη διάφορα επίπεδα παιδείας των πληθυσμών με σκοπό την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στα εμβόλια, την άρση των δισταγμών και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
- Να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την προώθηση εύκολα προσβάσιμων σημείων εμβολιασμού, κινητών μονάδων, μεταφραστικών υπηρεσιών, αντιμετώπιση της οποιασδήποτε οικονομικής επιβάρυνσης και διασφάλιση καθολικής κάλυψης με την κατάργηση των απαιτήσεων που σχετίζονται με την εγγραφή σε μητρώα ή αριθμούς ασφάλισης υγείας.
- Να κατανείμει κονδύλια από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα ανάκαμψης σε ενημερωτικές εκστρατείες εμβολιασμού που θα στοχεύουν ομάδες που ενδέχεται να “έχουν μείνουν πίσω”.
- Να διασφαλίσει διαφάνεια στη διαχείριση των δόσεων ανά κράτος μέλος, προσέχοντας παράλληλα τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων. Τα αναλυτικά δεδομένα όλων των εμβολίων που διανέμονται πρέπει να χρησιμοποιούνται για την κατανόηση των στατιστικών και κοινωνικο-δημογραφικών χαρακτηριστικών αυτών που εμβολιάστηκαν, χωρίς να διακυβεύεται το απόρρητο ή να επιβάλλονται περιορισμοί στον εμβολιασμό.
- Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα εμβολίων και για τη μείωση των εμποδίων πρόσβασης, να δώσει προτεραιότητα στη χορήγηση μονοδοσικών εμβολίων σε ευάλωτους πληθυσμούς, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επιλογή βάσει ενημέρωσης και συγκατάθεσης.
- Να ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συντονισμού και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) να υποστηρίξει την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών και να βελτιώσει την ποιότητα των δεδομένων για την παρακολούθηση της πρόσβασης για βασικούς πληθυσμούς, χρησιμοποιώντας σχετικούς δείκτες που αποτυπώνουν την ίση πρόσβαση, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτή την προσπάθεια οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κοινότητες.
- Τέλος να αντιμετωπίζει μακροχρόνιες ανισότητες στον τομέα της υγείας, μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη (εκτός από την επείγουσα περίθαλψη) για περιθωριοποιημένες και ευάλωτες ομάδες, παρακολουθώντας τις ανισότητες στον τομέα της υγείας και υποστηρίζοντας περισσότερη έρευνα και εφαρμόζοντας στρατηγικές λαμβάνοντας υπόψη πολλαπλές ευαλωτότητες που ενδέχεται να τοποθετήσουν συγκεκριμένες ομάδες στην κατηγορία υψηλού κινδύνου.
Η τρέχουσα κρίση έριξε φως στην επείγουσα ανάγκη για πιο περιεκτικές και δίκαιες δημόσιες πολιτικές και για την αντιμετώπιση συστημικών παραγόντων που έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένες κοινότητες να παραγκωνίζονται από κρίσιμες υπηρεσίες και πρωτοβουλίες για τη δημόσια υγεία. Αυτή είναι μια στιγμή τόσο για να επικεντρωθεί η ισότητα ως η κατευθυντήρια αρχή της τρέχουσας ώθησης για τον εμβολιασμό κατά του COVID-19, ως ένα κρίσιμο βήμα για τη διαχείριση αυτής της καταστροφικής πανδημίας, όσο και μια ευκαιρία να δούμε πέρα από την ανάπτυξη των εμβολίων COVID-19 κατά το πρώτο έτος προς τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης ετοιμότητας. Η ΕΕ έχει ζωτικό ρόλο να διαδραματίσει στην υποστήριξη των κρατών μελών για την επίτευξη αποτελεσματικής και χωρίς αποκλεισμούς εξάπλωσης των εμβολίων, σύμφωνα με τις επιταγές της δημόσιας υγείας και τις ευρωπαϊκές αξίες της ένταξης και της αλληλεγγύης.
Δεσμευόμαστε να συνεισφέρουμε την τεχνογνωσία μας και θα χαρούμε να μοιραστούμε εμπειρίες και να ανταλλάξουμε απόψεις σχετικά με τα επόμενα βήματα στο πλαίσιο μιας συζήτησης στρογγυλής τραπέζης με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με εκτίμηση
Alice Chapman-Hatchett
President
European Public Health Alliance
Marco Greco
President
European Patients Forum
Yannis Vardakastanis
President
European Disability Forum
Michele Levoy
Director
Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants
Υποστηρικτικές οργανώσεις
- Action against AIDS Germany
- AIDS Action Europe
- Centre for Regional Policy Research and Cooperation “Studiorum” (Studiorum)
- European AIDS Treatment Group (EATG)
- European Federation of National Organisations Working with the Homeless (FEANTSA)
- European Institute for Women’s Health (EIWH)
- Fondazione Villa Maraini, Italy
- Grupo de Trabajo sobre Tratamientos del VIH (gTt-VIH), Spain
- Human Rights 360, Greece
- IAPO Patients for Patient Safety Observatory, Switzerland
- International Alliance of Patients’ Organisations, UK
- Life Quality Improvement Organisation Flight, Croatia
- LILA Lega Italiana per la Lotta contro l’AIDS, Italy
- Medical Mission Institute Würzburg, Germany
- Médecins du Monde
- Mental Health Europe (MHE)
- SKUC Association, Slovenia
- TB Europe Coalition
- Union nationale des médecins salariés CFE-CGC, France
- https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/vaccination/docs/2020_strategies_deployment_en.pdf
- https://www.eurodiaconia.org/wordpress/wp-content/uploads/2020/04/Letter-signed-by-Commissioners-Kyriakides-Dalli-and-Schmit-002.pdf
- Article 35 of the EU Charter of Fundamental Rights, Europe, Article 14 of the European Convention on Human Rights, EU member states’ adoption of SDGs
- Article 3 of the Council of Europe Convention on Human Rights and Biomedicine (Oviedo Convention https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/090000168007cf98
