Οι Γιατροί του Κόσμου ανταποκρινόμενοι πάντα στις ανάγκες της κοινωνίας και τις νέες προκλήσεις για τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες εν μέσω της πανδημίας Covid19, καθώς και του αυστηρότερου περιορισμού της ελευθερίας μετακινήσεων, προσφέρουν στο Ανοιχτό Πολυϊατρείο Αθηνών των ΓτΚ δωρεάν υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε όσους ανθρώπους έχουν ανάγκη, μέσω του προγράμματος OPEN MINDS 21.
Ο κος Γ. ένας άντρας 45 χρονών από το Ιράν κατέφθασε στην υπηρεσία μας με έντονα συμπτώματα μετατραυματικού στρες, αποτέλεσμα των βασανιστηρίων που υπέστη στη χώρα καταγωγής του επειδή επέλεξε να αλλάξει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και να ακολουθήσει τις αρχές του χριστιανισμού. Έως και σήμερα ακούει τη φωνή του βασανιστή του η οποία εμφανίζεται κυρίως σε καταστάσεις ανασφάλειας και άγχους έχοντας ιδιαίτερα επικριτικά και αυστηρά χαρακτηριστικά. Περιγράφει μια πολύ τραυματική εμπειρία και αναφέρει ότι αυτή η φωνή τού υπενθυμίζει πόσο υπεύθυνος είναι ο ίδιος για τις δυσκολίες που έχει συναντήσει στη ζωή του. Κατακλύζεται από ενοχές και τύψεις που τον εμποδίζουν να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το 15-40% των ασθενών που πάσχουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες έχουν επιζήσει από βασανιστήρια, ακραίες μορφές απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή από ακραία τραυματικά γεγονότα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ειδικά εάν η τραυματική εμπειρία παραταθεί και/ή επαναληφθεί, μπορεί να αναπτυχθεί μια ιδιαίτερα σοβαρή μορφή της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Τα συμπτώματά της περιορίζουν σοβαρά την ικανότητα του θύματος να ανακαλεί και να παρουσιάζει τις τραυματικές αναμνήσεις. Κατά συνέπεια, συνήθως δεν μπορεί κανείς να αναμένει από αιτούντες άσυλο που πάσχουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες να αφηγηθούν με συνεκτικό και λεπτομερή τρόπο τις τραυματικές εμπειρίες τους. Στην περίπτωση των αιτούντων άσυλο, οι τραυματικές εμπειρίες είναι συχνά αποτέλεσμα διωκτικών πράξεων.
Τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής μετατραυματικού στρες μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
- Φόβος – Έκθεση σε ένα τραυματικό γεγονός και υποκειμενική συναισθηματική αντίδραση φόβου, αδυναμίας ή τρόμου
- Αναβίωση – Επίμονη αναβίωση του τραυματικού γεγονότος (για παράδειγμα με τη μορφή εφιαλτών ή αναδρομών στο παρελθόν)
- Αποφυγή – Επίμονη αποφυγή ερεθισμάτων που θυμίζουν την τραυματική εμπειρία και συναισθηματικό μούδιασμα
- Διέγερση – Επίμονα συμπτώματα αυξημένης διέγερσης (ή υπερδιέγερσης)
- Άγχος – Σοβαρό άγχος ή δυσλειτουργική συμπεριφορά, ψυχολογικός πόνος
- Διάρκεια τουλάχιστον ενός (1) μήνα
Στη παρούσα φάση της θεραπείας με τον κο Γ. δεν γίνονται συζητήσεις ή «επεξεργασία» αναμνήσεων ανεπιθύμητων ή κακοποιητικών εμπειριών, ούτε επαναφορά αυτών, αλλά, σκοπός είναι περισσότερο η δημιουργία ενός ασφαλούς δεσμού εμπιστοσύνης, στον οποίον βασίζεται η θεραπευτική μας σχέση. Στόχος είναι η επανάκτηση ανθρωπίνων σχέσεων, δραστηριοτήτων που έχουν νόημα και μιας κανονικής καθημερινής λειτουργίας στη ζωή. Μέσα από τις συνεδρίες έχει καταφέρει να αμφισβητήσει, να αποδυναμώσει αυτή την καταδιωκτική φωνή και να δώσει περισσότερο χώρο στη δική του φωνή η οποία πηγάζει από μια ολοένα αυξανόμενη αίσθηση ασφάλειας και αποδοχής των θετικών κομματιών του εαυτού του.
Βιβλιογραφία
- A Multidisciplinary Training Manual (Αξιολόγηση της αξιοπιστίας στις διαδικασίες ασύλου: εγχειρίδιο πολυτομεακής κατάρτισης), http://www.refworld.org/docid/5253bd9a4.html, σελ. 91
- Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (2013), Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (5η έκδοση). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. σελ. 271–272.
